کاهش بی سرو صدای ارزش پول ملی و سکوت محض بانک مرکزی مدت زمانی است که آغاز شده و ارزش ریال در برابر سایر ارزهای به اصطلاح معتبر بین المللی همچون دلار و یورو همچنان در حال کاهش است.

به گزارش خبرگزاری مهر، یکی از عوامل مهم تاثیرگذار بر کاهش ارزش پول ملی سیاست‌های اقتصادی اشتباه و ناگهانی است که گاه در اقتصاد کشور اعمال می‌شود. نگاهی به روند ارزش ریال طی 10 سال اخیر حاکی از آن است که با وجود اعمال سیاست ارزی شناور مدیریت شده، ارزش پول کشورمان نسبت به سایر ارزها روندی نزولی را در پیش گرفته است.

در سال 80 هر دلار در مقابل 792 تومان خرید و فروش می‌شد که امروز هر دلار در مقابل 1700 تومان خرید و فروش می‌شود، یعنی ارزش ریال در مقابل هر دلار با کاهش شدیدی مواجه شده است. در سال 81 نرخ هر دلار به 799 تومان و در سال 82 به 832 تومان رسید.

در سال 83 این نرخ به 874 و در نهایت در سال 84 بود که نرخ دلار به بالای 900 تومان برای اولین بار رسید و در سالهای پس از آن نرخهایی معادل 900 تومان را تجربه کرد.

نرخ دلار آزاد در پایان سال 84 به حدود 904 تومان، در سال 85 حدود 922 تومان، در سال 86 معادل 935 تومان و در سال 87 حدود 966 تومان شد. قیمت دلار در بازار آزاد در پایان سال 88 معادل 1000 تومان و در پایان سال 89 حدود 1100 تومان فروخته می‌شد.

بررسی روند کاهش ارزش ریال روند ثابتی را نشان نمی‌دهد و در سالهای مختلف با وجود تلاش دولت برای تثبیت ارزش آن، به دلیل تاثیرگذاری عوامل متعدد سیکل متغیری را می‌توان برای آن در نظر گرفت. کاهش ارزش ریال فقط در مقابل دلار اتفاق نیافتاده است و در مقایسه با سایر ارزها مانند یورو نیز این کاهش را می‌توان دید.

ارزش برابری ریال در مقابل دلار

نرخ برابری ارزهای مختلف نشان می‌دهد که ریال ایران در برابر دلار به یکی از کم ارزش ترین پولها تبدیل شده است. حتی اگر دلار آمریکا را در برابر نرخی 1129 تومان بانک مرکزی قرار دهیم، باز هم به این واقعیت پی خواهیم برد. دیگر در محاسبه کم ارزش ترین پولهای رایج دنیا، ریال ایران همتراز با پول کشورهای زیمبابوه، ویتنام، اندونزی و گینه در مقابل دلار قرار می‌گیرد.

پیش بینی افزایش نرخ تورم ایران نیز مزیدی بر علت است، تورم 3 درصدی آمریکا و تورم بالای 20 درصدی ایران باعث تحلیل ارزش ریال در برابر دلار شده است.

نوسانات بازار ارز این روزها بیش از پیش به کاهش ارزش ریال دامن زده است، ریالی که هر روز صفرهایش بیشتر می‌شود و این اتفاقات دست به دست هم داده است تا نفس ریال به شماره بیافتد و بانک مرکزی به عنوان متولی حفظ ارزش پول ملی هم نتواند کاری از پیش ببرد.

پول ایران در کشورهای همسایه

نکته جالب اینکه ارزش ریال در کشورهای همسایه مان هم به شدت کاهش یافته است، نوسان پرافت و خیز ارز در بازار ایران منجر به کاهش ارزش پول ایران در کشورهای همسایه شده است.

برخی از کشورهای همسایه که پیش از این ریال ایران را از مسافران و زائران قبول می‌کردند دیگر حاضر به دریافت ریال ایران نیستند، نمونه بارز آن کشور همسایه عراق است. پیش از این، ایرانیان و زائران ایرانی که به این کشور سفر می‌کردند، در خرید و تبادلات خود پول رایج کشورمان را ارائه می‌کردند، اما مدتی است که فروشندگان این کشور هم ریال را قبول نمی‌کنند و از دریافت آن امتناع می‌ورزند.

پول ایران در مقابل درهم نیز ارزش خود را از دست داده است، پیش از این هر 100 ریال ایران در مقابل هر 130 درهم عراق قرار می‌گرفت اما هم اکنون هر 100 ریال ایران در مقابل هر 70 درهم عراق معامله می‌شود. حتی کشور عراق هم برای تقویت پول خود تصمیم به حذف سه صفر از واحد پولی خود گرفته است.

اتفاقات اخیر اقتصاد ایران مثل عدم گشایش ال سی و سیاست‌های غلط ارزی باعث شده است که عده‌ای تصور کنند دیگر ریال کارآیی قبلی را ندارد و تصور تبدیل آن به یک پول پرقدرت اشتباهی بیش نیست و باید هر چه سریع تر برای تغییرات اساسی اقداماتی جدی صورت گیرد.

جراحی پولی و حذف صفرها

تبدیل ایران به کشور قدرتمند منطقه در افق 1404 و جذب سرمایه‌های خارجی نیازمندی پولی قوی است، شاید به همین دلیل هم بود که بانک مرکزی تصمیم به حذف صفرها از پول ملی گرفت تا بتواند پول ملی را قدرت ببخشد، اما با اجرای هدفمندی یارانه‌ها و شرایط خاص تورمی کشور، جراحی دیگری در اقتصاد بیمار کشورمان در هاله‌ای از ابهام قرار گرفته است.

این در حالی است که بسیاری از کالاهای وارداتی و لوکس دیگر با ریال خرید و فروش نمی‌شود و فروشندگان برای جلوگیری از ضرر و زیان ناشی از تغییرات نرخ ارز دلار، کالاها را با دلار خرید و فروش می‌کنند و دیگر ریال در این معاملات جایی ندارد و اگر مشتری دلاری در اختیار نداشته باشد، میزان پول پرداختی به دلار محاسبه شده و به ریال پرداخت می‌شود.

در عین حال، در شرایطی که ارزش دلار در بازارهای جهانی روبه سقوط است، ثابت نگه داشتن ارزش دلار در برابر ریال به معنای کاهش ارزش پول ملی کشورمان در بازارهای جهانی است.